Podatek od towarów i usług, znany jako VAT (niem. Mehrwertsteuer lub Umsatzsteuer), może sprawiać wrażenie skomplikowanego, ale jego zrozumienie jest niezbędne przy prowadzeniu działalności gospodarczej na rynku niemieckim. Poniżej znajdziesz kompletne informacje o tym, jakie obowiązują stawki, kogo obejmuje ten podatek i jak przebiega proces rozliczeń.
Czym jest VAT w Niemczech?
Podatek od wartości dodanej w Niemczech to powszechny podatek konsumpcyjny, nakładany na większość towarów i usług. Mimo że skrót VAT brzmi znajomo, jego zasady stosowania mogą się różnić od tych obowiązujących w Polsce. Znajomość tych różnic jest konieczna, zwłaszcza jeśli prowadzisz sprzedaż zagraniczną, posiadasz klientów za Odrą lub planujesz założyć tam firmę.
Podatek ten stanowi istotne źródło dochodów budżetowych. Niemieckie urzędy skarbowe słyną z precyzyjnych kontroli, dlatego dokładne poznanie przepisów może uchronić przed problemami.
Obowiązujące stawki VAT w Niemczech w 2025 roku
W 2025 roku nadal funkcjonują trzy podstawowe stawki:
19% – stawka podstawowa
Obejmuje większość produktów i usług – od elektroniki i odzieży, po usługi doradcze czy sprzęt AGD.
7% – stawka obniżona
Ma zastosowanie do określonych produktów pierwszej potrzeby, takich jak żywność, książki, gazety, transport lokalny czy niektóre usługi kulturalne, a także – od niedawna – do e-booków i audiobooków.
0% – stawka zerowa
Dotyczy specyficznych przypadków, takich jak eksport towarów poza Unię Europejską lub niektóre usługi transgraniczne.
Większość dostaw towarów i usług w Niemczech podlega VAT – niezależnie od tego, czy są sprzedawane stacjonarnie, przez internet, barterowo czy z odroczoną płatnością.
Jeśli więc zastanawiasz się, ile wynosi VAT w Niemczech, odpowiedź zależy od tego, co sprzedajesz lub kupujesz – ale w zdecydowanej większości przypadków jest to 19%.
Jaki jest VAT w Niemczech w praktyce?
Mimo że stawka VAT w Niemczech wydaje się prosta na papierze, w praktyce pojawia się wiele niuansów. Na przykład: sprzedaż książek – fizycznych – objęta jest 7% stawką. Ale już e-booki? Do niedawna miały 19%, teraz podlegają 7%. Usługi restauracyjne? Zależy, czy to catering, czy jedzenie na miejscu – różne sytuacje, różne stawki.
W sytuacjach nieoczywistych najlepiej skorzystać z porady doradcy podatkowego lub sięgnąć do oficjalnych informacji publikowanych przez Finanzamt.
Uwaga: VAT ma zastosowanie również w sytuacjach, które pozornie nie są sprzedażą – np. przekazanie majątku firmy do użytku prywatnego, zatrzymanie sprzętu po zakończeniu działalności czy używanie firmowego auta prywatnie, jeśli wcześniej odliczono VAT.
Obowiązek rejestracji do VAT w Niemczech
Prowadzisz firmę w Polsce, ale sprzedajesz towary do Niemiec? A może masz klientów indywidualnych w Niemczech? W takich przypadkach możesz być zobowiązany do rejestracji do niemieckiego VAT-u.
Najczęstsze sytuacje, kiedy trzeba to zrobić:
- Sprzedaż wysyłkowa do osób prywatnych w Niemczech, przekraczająca próg 10 000 euro rocznie (łączny próg UE).
- Magazynowanie towarów w Niemczech, nawet jeśli siedziba firmy znajduje się w Polsce.
- Import towarów z krajów trzecich do Niemiec.
- Sprzedaż usług niektórych typów (np. eventy, szkolenia, nieruchomości) świadczonych bezpośrednio na terytorium Niemiec.
W takich przypadkach rejestracja jest obowiązkowa – im szybciej ją przeprowadzisz, tym lepiej.
Zagraniczne firmy są rejestrowane w specjalnie przypisanych urzędach skarbowych – zależnie od kraju pochodzenia.
Jak wygląda proces rejestracji?
Proces rejestracji do Niemieckiego VATu może się wydawać skomplikowany, szczególnie dla osób nieznających niemieckiego systemu. Ale da się to ogarnąć – samemu lub przez pełnomocnika. Rejestracja polega na:
- Złożeniu wniosku w lokalnym urzędzie skarbowym (Finanzamt).
- Uzupełnieniu dokumentów firmowych, takich jak: NIP, umowy spółki, dowód tożsamości.
- Uzyskaniu niemieckiego numeru VAT (USt-IdNr).
Warto pamiętać, że po rejestracji jesteś zobowiązany do składania deklaracji VAT w Niemczech – co miesiąc, co kwartał lub raz na rok, w zależności od wysokości obrotów. Dodatkowo raz w roku obowiązuje dodatkowa roczna deklaracja VAT, składana do 31 lipca kolejnego roku po zamkniętym roku.
Różnice w stawce VAT w zależności od branży
Wysokość stawki może zależeć od sektora, w którym działa firma. Przykłady:
- Branża kulturalna – wiele usług nadal korzysta ze stawki 7%.
- Gastronomia i hotelarstwo – obowiązują szczególne zasady dotyczące m.in. napojów i cateringu.
- E-commerce – firmy podlegają przepisom unijnego pakietu VAT w handlu elektronicznym.
Właściciele sklepów internetowych muszą monitorować wysokość sprzedaży do Niemiec i w razie potrzeby dokonać rejestracji w odpowiednim urzędzie.
Podatek VAT w Niemczech a przedsiębiorcy z Polski
Najczęstsze sytuacje, z którymi spotykają się przedsiębiorcy z Polski:
- Eksport towarów – najczęściej ze stawką 0%, przy spełnieniu odpowiednich warunków i dokumentacji.
- Sprzedaż konsumencka (B2C) – wymaga stosowania niemieckich przepisów podatkowych.
W obu sytuacjach znajomość tematu jest konieczna. Brak rejestracji lub błędne stawki mogą skończyć się wysokimi karami i kontrolą urzędu.
Obowiązki dokumentacyjne, kontrole i zwrot podatku
Urzędy skarbowe w Niemczech nie należą do najłagodniejszych. Kontrole bywają częste, szczególnie w przypadku firm zagranicznych. Wszystkie faktury muszą spełniać niemieckie standardy – zawierać poprawny numer VAT, daty, opisy usług i towarów, dane nabywcy itd.
Jeśli jednak wszystko działa poprawnie, możliwe są również zwroty VAT – np. jeśli kupujesz coś w Niemczech do użytku firmowego, ale nie sprzedajesz tam usług, możesz ubiegać się o zwrot. Trzeba jednak znać dokładne zasady i terminy – zwykle do 30 września roku następnego.
Zwrot VAT dla zagranicznych firm
Przedsiębiorstwa zagraniczne mają prawo do zwrotu VAT naliczonego w Niemczech, jeśli nie mają tam siedziby i nie świadczą tam usług. Progi zwrotu zależą od długości okresu rozliczeniowego:
Minimalne progi kwotowe:
- Okres krótszy niż 12 miesięcy:
- firmy z UE: min. 400 EUR,
- firmy spoza UE: min. 1000 EUR.
- firmy z UE: min. 400 EUR,
- Okres roczny (12 miesięcy):
- firmy z UE: min. 50 EUR,
- firmy spoza UE: min. 500 EUR.
- firmy z UE: min. 50 EUR,
Wnioski o zwrot należy złożyć do 30 września roku następującego po roku podatkowym.
Dane kontaktowe:
Bundeszentralamt für Steuern
Dienstsitz Schwedt/Oder
Passower Chaussee 3b, 16303 Schwedt/Oder, Niemcy
Tel.: +49 (0) 228 406 1200
E-mail: vorsteuerverguetung@steuerliches-info-center.de
Niemiecki VAT w różnych branżach – kto płaci mniej?
Obniżony VAT na poziomie 7% dotyczy m.in.:
- Produkty spożywcze, książki, gazety,
- Transport pasażerski i promowy,
- Działalność instytucji kulturalnych (muzea, teatry),
- Usługi cyrkowe, rozrywka, ogrody zoologiczne,
- Hodowla zwierząt, działalność rolnicza,
- Dostawy protez i sprzętu medycznego,
- Dzieła sztuki i przedmioty kolekcjonerskie,
- Audiobooki i inne treści cyfrowe,
- Usługi hotelowe i gastronomiczne (z wyłączeniem napojów, tylko do końca 2023 r.),
- Dostawy ciepła i gazu (do 31 marca 2024 r.).
Uwaga: każda branża powinna dokładnie weryfikować, czy jej usługi kwalifikują się do obniżonej stawki. Wątpliwości rozstrzyga się z urzędem lub doradcą podatkowym.
Czy stawki VAT w Niemczech ulegną zmianie?
Na 2025 rok nie przewidziano zmian w zakresie standardowej stawki 19%. Niemiecki system podatkowy cechuje się stabilnością i wszelkie zmiany są zazwyczaj zapowiadane z dużym wyprzedzeniem. Przedsiębiorcy działający w branżach podatnych na nowelizacje – takich jak logistyka, usługi cyfrowe czy handel internetowy – powinni jednak monitorować sytuację na bieżąco.
Podsumowanie
System VAT w Niemczech nie należy do najprostszych, ale jego opanowanie pozwala na bezpieczne działanie na jednym z największych rynków europejskich. Znajomość obowiązujących stawek, zasad rejestracji oraz obowiązków podatkowych to fundament udanej ekspansji.
Rozliczenia z niemieckim urzędem skarbowym wymagają skrupulatności i terminowości – ale dobrze prowadzona dokumentacja, właściwe stawki i terminowa rejestracja sprawiają, że cały proces staje się przewidywalny i możliwy do ogarnięcia.
Chcesz wiedzieć więcej? W tym dokumencie spisaliśmy szczegółowo najważniejsze informacje, które nie zmieściły się już na naszym blogu.
