Komisja Europejska w opublikowanym 8 grudnia 2022 r. projekcie nowelizacji dyrektywy VAT zatytułowanym „VAT w erze cyfrowej”, rozliczenia VAT w Unii Europejskiej mają być dalej digitalizowane, a budżety państw członkowskich mają być lepiej chronione przed nadużyciami.

Jednym z głównych założeń tej dyrektywy jest modernizacja obowiązków w zakresie sprawozdawczości VAT poprzez wprowadzenie wymogów dotyczących sprawozdawczości cyfrowej. Celem jest ujednolicenie informacji o większości transakcji, które podatnicy będą musieli przedłożyć organom podatkowym w formie elektronicznej. Jednocześnie wprowadzone zostanie nałożenie obowiązku stosowania e-fakturowania w transakcjach transgranicznych. Wszystkie te obowiązki będą miały zastosowanie do transakcji B2B i prawdopodobnie zostaną wprowadzone od 2028 roku.

Wymogi te zobowiązują podatników zidentyfikowanych do celów VAT do przekazywania organom podatkowym informacji o każdej wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów, o każdym wewnątrzwspólnotowym nabyciu towarów oraz o każdym świadczeniu usługi podlegającej opodatkowaniu w państwie członkowskim innym niż państwo siedziby usługodawcy.

Komisja Europejska proponuje utworzenie centralnego elektronicznego systemu informacji o VAT (centralnego „VIES”). Korzystanie z niego umożliwi państwom członkowskim przekazywanie wszystkim innym informacjom o podatku VAT, które są przechowywane na szczeblu krajowym, co pomoże zwalczać oszustwa związane z VAT. Centralny system VIES byłby w stanie agregować informacje dostarczone przez państwa członkowskie na temat każdego podatnika w związku z jego transakcjami transgranicznymi B2B. Umożliwi to również kontrolę krzyżową zgłoszonych dostaw wewnątrzwspólnotowych ze zgłoszonymi danymi dotyczącymi nabycia wewnątrzwspólnotowego.

Nowe lub zaktualizowane informacje powinny zostać wprowadzone do centralnego VIES niezwłocznie, jednak nie później niż jeden dzień po ich zebraniu przez krajową administrację podatkową. Aby możliwe było dokonanie swoistego raportowania w czasie rzeczywistym, podatnicy będą zobowiązani do udokumentowania transakcji wewnątrzwspólnotowej w ciągu dwóch dni, a nie obecnych 45 dni.

Informacje będą przechowywane w centralnym systemie VIES przez okres pięciu lat i będą dostępne dla upoważnionych urzędników w celu kontrolowania prawidłowego stosowania przepisów dotyczących podatku VAT i zwalczania oszustw związanych z VAT.

Wraz z wprowadzeniem obowiązkowego e-fakturowania i DRR, oświadczenia podsumowujące (lepiej znane jako lista sprzedaży WE lub ESL) zostaną wycofane.

Musimy również pamiętać, że konsultacje społeczne pokazały, że przedsiębiorstwa z Unii Europejskiej są bardzo zaniepokojone bardzo krótkim terminem na przesłanie e-sprawozdań, tj. w ciągu dwóch dni, i zwrócili się o rozważenie przedłużenia go do dwóch tygodni.