Deklaracja dotycząca podatku od wartości dodanej (VAT) zmieniła się nieznacznie w ciągu ostatnich 25 lat. Pojawiają się obecnie pytania dotyczące tego, czy obecna metoda raportowania podatku VAT jest przestarzała lub przynajmniej wymaga rewizji lub „liftingu”.

Deklaracja VAT i związana z nią sprawozdawczość – a dokładniej okresowa wewnątrzwspólnotowa informacja podsumowująca i roczny wykaz sprzedaży – są źródłem informacji dla administracji VAT. Informacje te służą do weryfikacji poprawności zapłaconego podatku VAT, a tym samym do ograniczenia utraty wpływów z podatku VAT dla rządu.

Administracja VAT wykorzystuje te informacje do przeprowadzania ukierunkowanych kontroli. Jednak większość audytów VAT jest wynikiem „eksploracji danych” deklaracji VAT i powiązanych raportów. Jest to proces technologiczny, który wymaga niewielkiej interwencji człowieka i umożliwia szybsze wykrywanie anomalii, w tym oszustw. Chociaż przeprowadzane są bardziej ukierunkowane kontrole, a anomalie są wykrywane szybciej, eksploracja danych zaczyna się od „transakcji historycznych”.

Deklaracja VAT to nic innego jak skonsolidowane zestawienie transakcji, które miały miejsce w „niedawnej” przeszłości. W badaniu Komisji Europejskiej szacuje się, że strata VAT (znana również jako luka VAT) w Belgii w 2018 r. wyniesie 10,4% oczekiwanych wpływów z podatku VAT.

Utraty dochodów z VAT i wrażliwości systemu VAT na oszustwa nie można rozwiązać jedynie poprzez gruntowne odświeżenie deklaracji VAT (na przykład poprzez dodanie większej liczby siatek sprawozdawczych). Nawet wtedy administracja VAT będzie w pewnym stopniu pozostawać w tyle za faktami, a system eksploracji danych pozostanie ograniczony do wykrywania historycznych anomalii.

Raportowanie w czasie rzeczywistym

System raportowania w czasie rzeczywistym oznacza, że ​​odpowiednia dokumentacja jest udostępniana organom VAT w czasie rzeczywistym.

Na przykład w Hiszpanii pewne kategorie podatników są już zobowiązane do raportowania swoich transakcji „w czasie rzeczywistym” (tzw. Raporty JPK, oparte na zasadach OECD). W zamian podatnicy ci otrzymują pewne korzyści, takie jak dodatkowe odroczenia w składaniu okresowych deklaracji VAT oraz niestosowanie niektórych obowiązków sprawozdawczych w zakresie VAT. W rezultacie hiszpańska administracja podatkowa jest w stanie szybciej reagować w zakresie wykrywania i reagowania na pewne anomalie, w tym oszustwa. Ten typ systemu „czasu rzeczywistego” zwykle dotyczy szczegółów faktury, ale może mieć również zastosowanie do innych dokumentów związanych z podatkami. W dłuższej perspektywie może to również spowodować, że obecny system zwrotu podatku VAT stanie się zbędny.

Wprowadzenie, z biegiem czasu, systemu „czasu rzeczywistego” w Belgii należałoby rozpatrywać w świetle światowych trendów w tej dziedzinie. Wymagałoby to daleko idącej cyfryzacji zarówno ze strony podatnika VAT, jak i administracji VAT, chociaż belgijskie organy podatkowe mają już pewne doświadczenie w tej dziedzinie dzięki platformie „tax-on-web”, z której korzystają już miliony podatników za składanie indywidualnych zeznań podatkowych (od osób fizycznych). W każdym razie specjaliści podatkowi nie spodziewają się wdrożenia w Belgii systemu raportowania podatku VAT w czasie rzeczywistym w najbliższej przyszłości.

System raportowania „w czasie rzeczywistym” może przynieść podatnikom znaczne korzyści, jeśli zostanie odpowiednio wdrożony.